Gallen-Kallela: Mythes et nature (Musée Jacquemart André)
Laura Gutman, Tutta Palin, Anne Pelin, Tuija Wahlroos, Ville Lukkarinen
Musée Jacquemart André & Mercatorfonds, 2022
€39,95
In 2022 zal het Musée Jacquemart-André de schijnwerpers richten op het oeuvre van de Finse schilder Akseli Gallen-Kallela (1865-1931). Aan de hand van zeventig werken afkomstig uit openbare en private verzamelingen, met onder meer enkele uitzonderlijke bruiklenen van het Gallen-Kallelan Museo in Espoo (Finland), spitst deze monografische tentoonstellingscatalogus zich toe op het aspect dat zijn hele carrière domineert: het Finse landschap.
Wolken worden weerspiegeld, nu eens mat en dan weer glanzend, afhankelijk van of het ijs gesmolten is of een fijn spoor op het water heeft achtergelaten. Wattige sneeuw schept nieuwe vormen. Plotseling doorbreekt een boom de horizontaliteit van het landschap en onderstreept hij de eenzaamheid die in deze noordse contreien heerst. Niemand heeft Finland ooit beter kunnen vatten dan Gallen-Kallela. Zijn oeuvre zet zich af tegen de steedse moderniteit en is verankerd in een ongerepte natuur met een adembenemende schoonheid. Zijn inspiratie put hij uit de seizoenen, de wouden en de ontelbare Finse meren. Zijn symfonische landschappen zinderen onder de volle kracht van de natuurlijke elementen. Het lijkt wel of er voorouderlijke, mythologische en heilige machten in deze symbolistische landschappen schuilen.
Hoewel werken van Gallen-Kalella al te zien waren op thematische tentoonstellingen rond de Finse of de Scandinavische kunst, was het de grote retrospectieve die het Musée d’Orsay in 2012 aan hem wijdde die het Parijse publiek met de carrière van deze kunstenaar kennis liet maken. Zijn werk was aanvankelijk vooral bekend om zijn voorstellingen van de Kalevala-mythe en werd geïnterpreteerd in termen van een nationaal discours, maar sindsdien is het in al zijn verscheidenheid verkend, met inbegrip van zijn reizen naar Afrika en New Mexico.
De tentoonstelling met bijbehorende catalogus waarmee het Musée Jacquemart-André een bijdrage tot de verspreiding van de Finse kunst buiten de landsgrenzen wil leveren, is weliswaar beperkter van opzet, maar ze wil vooral dieper ingaan op de verhouding van de mens tot de natuur zoals die in de loop van zijn carrière evolueert. Eerst is ze etnografisch, maar vanaf de jaren 1895 inspireert ze zich op het esoterische denken, om zich dan rond de vorige eeuwwisseling op ongeëvenaarde schaal te ontplooien. Tegelijkertijd evolueert zijn stijl van naturalisme naar symbolisme.
De bouw van zijn woning-atelier Kalela in 1894, ver verwijderd van de stad en elke moderniteit, bekleedt een centrale plaats in de artistieke en conceptuele definitie van de rol van de kunstenaar in de natuur. Binnen deze zowel naar buiten als naar binnen gerichte microkosmos verwezenlijkt Gallen-Kallela zijn artistieke utopie die zijn hele oeuvre doordringt. IN FRANS!
ISBN: 9789462302877
